భారతి హెక్సాకామ్ IPO మంచి లిస్టింగ్ గురించి అజిత్ రాహుల్తో చర్చిస్తున్నాడు. షేరు 30 శాతం పెరిగిందని అజిత్ తెలిపాడు. ఇప్పుడు అది 60%కి పెరిగిందని, అయితే లాభాలను బుక్ చేయాలా అని రాహుల్ అడిగాడు. అజిత్ అవును అని చెప్పాడు. అప్పుడు, రాహుల్ తన షేర్లను 826.5 రూపాయలకు విక్రయించాడు. లాభంపై పన్ను వేస్తామని అజిత్ చెప్పడంతో.. రాహుల్ అయోమయంలో పడ్డారు. ఎలాంటి పన్నులు కట్టాలి, ఎందుకు కట్టాలి అని ఆలోచించడం మొదలుపెట్టాడు.
2023, 2024 సంవత్సరాల్లో ఇప్పటివరకు చాలా IPOలు వచ్చాయి… Tata Technologies, IREDA, DOMS మరియు ఇటీవల ప్రారంభించిన IPO భారతి హెక్సాకామ్ వంటి IPOలు రిటైల్ పెట్టుబడిదారులకు బంపర్ లిస్టింగ్ లాభాలను అందించాయి… ప్రజలు దీని నుండి పూర్తి ప్రయోజనాన్ని పొందారు. లాభాలను బుకింగ్ చేయడం ద్వారా లిస్టింగ్ రోజున లాభాలను ఆర్జించారు ..కానీ IPO లిస్టింగ్ ప్రాఫిట్పై ట్యాక్స్ ఉంటుందని మీకు తెలుసా… IPO ద్వారా లాభాలను ఆర్జించడం ఆదాయంగా పరిగణిస్తారు. ఆదాయం పన్ను పరిధిలోకి వస్తుంది కాబట్టి, లిస్టింగ్ లాభంపై పన్ను ఎలా విధిస్తారు…ఎంత పన్ను వర్తిస్తుంది…ఎలా తగ్గించవచ్చు…తెలుసుకుందాము
లిస్టింగ్ లాభం అనేది కంపెనీ IPOలో పెట్టుబడి పెట్టే వారి ద్వారా వచ్చే లాభాన్ని సూచిస్తుంది… సరళంగా చెప్పాలంటే, IPOలోని షేర్ల కేటాయింపు ధర, స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్లో షేర్ మొదటిసారి జాబితా చేసిన ధర మధ్య వ్యత్యాసం.
ఉదాహరణకు, రాహుల్ IPOలో XYZ కంపెనీ షేర్ల కోసం దరఖాస్తు చేసుకున్నాడు… దాని కేటాయింపు ధర ఒక్కో షేరుకు రూ. 100. అయితే ఈ షేర్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్లో రూ. 120 వద్ద లిస్ట్ అయ్యాయి.. అంటే రాహుల్ కి లిస్టింగ్ లాభం వచ్చిందని అర్థం. రూ. 20 అంటే 20 శాతం.
IPO నుంచి ఆదాయాల విషయంలో, సాధారణ షేర్లను విక్రయించడంపై విధించిన విధంగానే పన్ను విధిస్తారు. అయితే, హోల్డింగ్ పీరియడ్ లెక్కింపు కాస్త భిన్నంగా ఉంటుంది. షేర్ల హోల్డింగ్ కాలం IPOలో పెట్టుబడి పెట్టిన తేదీ నుంచి ప్రారంభం కాదు. షేర్ కేటాయింపు తేదీ నుంచి ప్రారంభమవుతుంది.
IPOలో పొందిన షేర్లను లిస్టింగ్ రోజున అంటే లిస్టింగ్ గెయిన్ తీసుకోవడం ద్వారా లేదా అలాట్మెంట్ చేసిన ఒక సంవత్సరంలోపు ఎప్పుడైనా విక్రయించబడితే, అప్పుడు వచ్చిన లాభం స్వల్పకాలిక మూలధన లాభం లేదా STCGగా పరిగణిస్తారు. అందుకే, స్వల్పకాలిక మూలధన లాభం పై 15% పన్ను చెల్లించాల్సి ఉంటుంది, ఇది కాకుండా పన్ను మొత్తంపై సెస్సును కూడా చెల్లించాలి.
దీనిని ఒక ఉదాహరణతో అర్థం చేసుకుందాం… భారతి హెక్సాకామ్ IPO కోసం అజిత్ వేలం వేశారు. అందులో షేర్ల కేటాయింపు ధర ఒక్కో షేరుకు రూ.570 కాగా… రిటైల్ ఇన్వెస్టర్కు ఒకే లాట్లో 26 షేర్లు కేటాయించారు…అంటే అజిత్ మొత్తం పెట్టుబడి మొత్తం రూ.14,820…అయితే అజిత్ దానిని రూ. ఒక్కో షేరుకు 826.50 అంటే దాదాపు 68.97 శాతం లిస్టింగ్ లాభంతో విక్రయించారు. అజిత్ దాదాపు రూ. 6,669 (826.50*26 = 21,489…21,489 – 14,820 = 6,669) లాభాన్ని ఆర్జించారు…దీనిపై STCG పన్ను రేటు 15 శాతం రూ. 1,000.35 అవుతుంది.. దీనిపై సెస్ వసూలు చేస్తారు.
ప్రశ్న-1)- IPOలో లిస్టింగ్ లాభంపై పన్ను బాధ్యతను ఎలా తగ్గించవచ్చు?
సరళమైన భాషలో, మీరు ఏదైనా ఇతర వాటా లేదా ఇతర ఆస్తిని విక్రయించడం ద్వారా స్వల్పకాలిక మూలధన నష్టాన్ని కలిగి ఉంటే, మీరు IPO నుండి వచ్చే లాభంతో సర్దుబాటు చేయడం ద్వారా మీ పన్ను బాధ్యతను తగ్గించవచ్చు.
అదే సమయంలో, ఐపిఓలో కేటాయించిన షేర్లను అలాట్మెంట్ తేదీ నుండి ఒక సంవత్సరం లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కాలం పాటు ఉంచి విక్రయిస్తే, లాభాన్ని దీర్ఘకాలిక మూలధన లాభం లేదా ఎల్టిసిజిగా పరిగణిస్తారు. అటువంటి లాభం 10% చొప్పున దీర్ఘకాలిక మూలధన లాభాల పన్నును ఆకర్షిస్తుంది. మంచి విషయమేమిటంటే ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ.1 లక్ష వరకు దీర్ఘకాలిక మూలధన లాభాలపై పన్ను ఉండదు. అంటే రూ. 1 లక్ష కంటే ఎక్కువ లాభాలపై మాత్రమే 10% పన్ను వర్తిస్తుంది.
Question-2)- ఒక వ్యక్తి ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్లో IPO లిస్టింగ్ ప్రాఫిట్ని చూపకపోతే, అతనిపై ఎలాంటి చర్య తీసుకోవచ్చు?
రాహుల్ తన IPOలో లిస్టింగ్ లాభాలను బుక్ చేసుకున్నాడు…కానీ తరచుగా ప్రజలు అన్ని షేర్లను విక్రయించరు, వారు తమ పెట్టుబడి మొత్తాన్ని రికవరీ చేసుకుంటారు… 26 షేర్లకు బదులుగా రాహుల్ 20 షేర్లను విక్రయించి, మిగిలిన 6 షేర్లను తన డీమ్యాట్ ఖాతాలో ఉంచుకున్నాడు, పన్ను ఎలా విధిస్తారు ? ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం…
లిస్టింగ్ రోజున అజిత్ 20 షేర్లను రూ. 826.50కి విక్రయించినట్లయితే, అతను రూ. 16,530 (826.50*20) అందుకున్నాడు, అయితే ఈ షేర్ల కొనుగోలు ధర రూ. 11,400 (570*20). అటువంటి పరిస్థితిలో, అతని లాభం రూ. 5,130 (16,530-11,400) ఉండేది…దీనిపై అతను రూ. 770 (5,130*15/100=769.5) స్వల్పకాలిక మూలధన లాభాల పన్ను చెల్లించాలి.
ఇప్పుడు మిగిలిన 6 షేర్ల గురించి మాట్లాడుకుందాం…అలాట్మెంట్ తేదీ నుండి 12 నెలల్లోపు రాహుల్ ఈ షేర్లను విక్రయిస్తే, అప్పుడు స్వల్పకాలిక మూలధన లాభాల పన్ను వర్తిస్తుంది…అలాట్మెంట్ తేదీ నుండి 12 నెలలు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ తర్వాత విక్రయిస్తే, అప్పుడు లాభంపై దీర్ఘకాలిక మూలధన లాభాల పన్ను విధిస్తారు. రెండు సందర్భాల్లో, కొనుగోలు ఖర్చు ఒక్కో షేరుకు రూ.570గా పరిగణిస్తారు.
Question-3)- చాలా మంది సీనియర్ సిటిజన్లు, తక్కువ సంపాదన కలిగిన వ్యక్తులు కూడా IPO నుండి లిస్టింగ్ లాభాలను సంపాదిస్తారు…షేర్లను విక్రయించడం ద్వారా వచ్చే ఆదాయాన్ని జోడించిన తర్వాత కూడా ఒక వ్యక్తి ఆదాయం ప్రాథమిక మినహాయింపు పరిమితి కంటే తక్కువగా ఉంటే, వారిపై ఎంత పన్ను విధిస్తారు?
ఆదాయపు పన్ను నిబంధనల ప్రకారం, సాధారణ పౌరులకు ప్రాథమిక మినహాయింపు పరిమితి రూ. 2.5 లక్షలు, సీనియర్ సిటిజన్లకు అంటే 60 నుంచి 80 ఏళ్ల మధ్య వయస్సు ఉన్నవారికి మినహాయింపు పరిమితి రూ. 3 లక్షలు, 80 ఏళ్లు అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న వారికి అంటే సూపర్ సీనియర్ పౌరులకు రూ. 5 లక్షలు పరిమితి
రాహుల్ లాంటి ఐపీఓల్లో కూడా ఇన్వెస్ట్ చేసి లాభాలు ఆర్జిస్తున్నట్లయితే పన్నులు చెల్లించక తప్పదు. ఆదాయపు పన్ను శాఖ చాలా అప్రమత్తంగా ఉంది. మీ అన్ని లావాదేవీలపై నిఘా ఉంచింది. మీ లావాదేవీలు మీ ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్లతో సరిపోలాయి. మీ వాస్తవ ఆదాయానికి , మీ ITRలో ప్రకటించిన ఆదాయానికి మధ్య అసమతుల్యత ఉంటే, మీరు సమస్యలను ఎదుర్కోవచ్చు.
పర్సనల్ ఫైనాన్స్ కి సంబంధించిన లేటెస్ట్ అప్ డేట్స్ కోసం ఇప్పుడే Money9 App డౌన్ లోడ్ చేసుకోండి.